Önemli bir sağlık ve estetik sorunu olarak Lipödem

Lipödem bir yağ dokusu hastalığıdır. Sıklıkla bacak yağlanması, obezite ya da alt bölge şişmanlığı  gibi yanlış tanılar alır. Alt bacak ve üst bacak   bacak genellikle etkilenir. Ayaklar ise etkilenmez. Çoğunlukla kadınları ilgilendiren bir sorun olsa da nadiren erkekleri de tutar.

 

Nedeni tam  belli olmamakla birlikte genetik olduğu düşünülmektedir. Hatta romatizma gibi otoimmun yani kişinin kendi dokularına karşı savaşması da söz konusu olabilir. Hormonal  ve metabolik faktörlerde sorumludur.

 İlk bakışta estetik bir sorun gibi gözüksede bir sağlık sorunudur. Şikayetler kişiye değişir. Bazı hastalarda hassastır, sıkınca ağrı yapar, bazı hastalarda kolayca bacakların morardığı görülür. İğne batma hissi bazı hastalar tarafından   belirtilir. Ayak bileğinden yukarı kadar bütün bacak kalın ve yağlı olabildiği gibi bazen diz çevresinde ya da basende yağ yastıkcıkları oluşur.

Yağ yastıkları bazen ekleme baskı yapar, yürümeyi ve dengeyi etkiler.

Görüntü bozukluğuna bir de estetik olmayan bir yürüyüş eklenir. Alt bacakta lipödemi olan bazı hastalar da kollarda da benzer bir sorun gelişebilir.

Genel yorgunluk ve bacaklarda soğukluk gibi başka şikayetlerde görülebilir. İleri evrelerde lenf damarları da etkilenir ve tedavi zorlaşır.

Erken evrelerde deri yumuşakken ileri evrelerde sertleşir, dalgalanmalar ve kendi üstünde katlanmalar gelişir. Bu evrelerde hareketler de ağırlaştığı için kişi de genel kilo sorunu ve obezite başlar. Eklemlerin aşınması hızlanır.

Kalınlık akşama doğru artar.  Bu kişilerde sıklıkla akşama doğru ayakkabılarının dar geldiği, olmadığı şikayeti vardır. Diyet ve spora dirençlidir, çok az etkilenir.

Özellkle hormonal değişimin olduğu ergenlik, hamilelik ya da menapoz dönemlerinde ortaya çıkar ya da kötüleşir.

Depresyon, anksiete ve eklem sorunları sık görülür.   Görüntü bozukluğununa bağlı rahat etek, çizme giyememe, yazın denize gidememe önemli ölçüde sosyal stres kaynağı yaratır.  Bunun yanında sorunu giderme adına yapılan girişimler başarıya ulaşmadığı için kişiyii umutsuzluğa düşürür.

Diyet bu sorunu pek fazla etkilemez, hatta kalori kısıtlamasının durumu daha kötüleştirdiği ile ilgili örnekler vardır.  Sorunun temelinde yangı olduğu için yangı azaltıcı  antienflamatuvar beslenme sorunun ilerlemesini ya da kontrol altında tutulmasını sağlayabilir.

Sporun bir miktar etkisi olur. Yangıyı azaltmada, eklem esnekliği ve genel sağlık üzerine olumlu etkileri ile sorunun kontrol altında tutulmasında yararlıdır. Özellikle yüzme yatay pozisyonda yapılan bir spor olarak bu hastalarda idealdir. Ayakta durma hızla ödem yaptığı için kişi de kısır döngü yaratabilir.

Tedavi de hastalıklı yağ dokusunu uzaklaştırmak ve sorunu doğru bir yaşam tarzı ile kontrol etmek temeldir.  Bu konuda farklı liposuction teknikleri vardır. Özellikle superdry  tekniğin yağları kansız ve dikişsiz bir şekilde alması ve bacağı şekillendirmesi gibi önemli avantajları vardır. Superdry teknikte işlem sırasında şişme olmadığı için simetrinin sağlanmasında da oldukça etkilidir.  1 ve 2. evre de sorun genellikle tam olarak çözülür, 3 ve 4. evre de ise deri kalitesi epeyce bozulmuştur.  Bu ileri evrelerde incelme ve rahatlama sağlanır, ancak deri pürüzsüz ve düzgün bir şekle girmez.

İşlem sonrası incelme ve şekillenme hemen görülür.  İş ve sosyal yaşamı bir hafta kadar etkiler. İşlem sonrası hareket kısıtlılığı ya da yatak istirahati yoktur fakat yürüyüş biraz yavaş ve tedbiri olur. Ancak dokuların yeni duruma uyumu, işlem sonrası su ödeminin atılması ve doku iyileşmesi için uzun en az üç ay gerekir. Üç aydan sonra 1-2 yıl daha hastalıklı yağ uzaklaştığı için incelme ve şekillenme devam eder.